45 ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Από τον εγκλωβισμό προς την ελευθερία
Πόσο ελεύθεροι είμαστε σε έναν κόσμο που βασίζεται στην κυριαρχία του χρήματος; Που ο βαθμός της ελευθερίας του εξαρτάται από τις οικονομικές του δυνατότητες; Σε αυτή τη θέση τοποθετεί ο Στράτος Τζίτζης, στην ταινία «45 τετραγωνικά» την ηρωίδα του, τη 23χρονη Χριστίνα. Μια κοπέλα η οποία ζει εγκλωβισμένη μέσα στην υπερπροστασία της μητέρας της, τις παρέες της από το σχολείο, τις σχέσεις της με ένα νεαρό και έναν παντρεμένο. Εργαζόμενη ως πωλήτρια και με ένα μισθό των 700 ευρώ αποφασίζει να κάνει το μεγάλο άλμα προς την ελευθερία. Να φύγει από όλα όσα την πνίγουν, να βρει το δικό της χρόνο και χώρο. Έτσι παρά τις οικονομικές της δυσκολίες βρίσκει ένα διαμέρισμα 45 τετραγωνικών μέτρων, κάπου στην Αχαρνών, και το νοικιάζει. Μια γειτονιά γεμάτη ξένους, όπως αισθάνεται κι αυτή μέσα στην ασφυξία της μεγαλούπολης. Μόνη, αρχίζει σιγά σιγά να γεύεται και να απολαμβάνει την ελευθερία της. Μια κούτα με πράγματα που είχε αφήσει στο διαμέρισμα ο προηγούμενος ενοικιαστής, ο Φώτης, ένας νεαρός που πήγε να εργαστεί στα νησιά, τη φέρνει κοντά σε έναν κόσμο που τη γοητεύει. Σημειώσεις, βιβλία, σιντί, διάφορα αντικείμενα, ανοίγουν μπροστά της έναν κόσμο που της φωνάζει: «Μην υποχωρείς μπροστά στις δυσκολίες. Αυτή δοκιμάζει το βαθμό της επιθυμίας σου». Όμως έρχεται η ώρα να πληρωθεί το ενοίκιο και η Χριστίνα βρίσκεται μπροστά στο οικονομικό αδιέξοδο, αντιλαμβάνεται πως επιθυμία και ελευθερία –δυστυχώς- είναι άμεσα συνδεδεμένες με το χρήμα.
Η ταινία του Στράτου Τζίτζη είναι η δεύτερη της τριλογίας του με θέμα τη γυναίκα και την πόλη. Η πρώτη ήταν το «Σώσε με» (2001) ενώ η τρίτη βρίσκεται στο στάδιο της αναζήτησης ηθοποιών. Τα «45 τετραγωνικά» βασίζονται επάνω σε ένα καλογραμμένο σενάριο, με σωστούς διαλόγους. Το σενάριο αυτό υποστηρίζεται από μία σκηνοθεσία χωρίς χάσματα που τη χαρακτηρίζει ο εσωτερικός ρυθμός. Περισσότερο γυρισμένη σε κλειστό χώρο δίνει την ένταση του εγκλωβισμού ο οποίος όμως υπάρχει και στα εξωτερικά γυρίσματα με τη μεγαλούπολη να παίζει το ρόλο της μεγάλης φυλακής. Η ελευθερία της Χριστίνας περιορίζεται μέσα σε μια γκαρσονιέρα αλλά η αληθινή φυλακή βρίσκεται παντού και κυρίως στις οικονομικές δυνατότητες των ανθρώπων. Βέβαια όλα αυτά δεν αποτελούν ένα στοιχείο που οδηγεί στον αναχωρητισμό και την απογοήτευση, αντίθετα θα έλεγα, δείχνουν το δρόμο προς ακόμη μεγαλύτερες αποφάσεις. Η Χριστίνα δεν απογοητεύεται, δεν υποχωρεί μπροστά στις δυσκολίες αλλά εξακολουθεί να αναζητά την επιθυμία της. Η επιρροή του άγνωστου Φώτη είναι καταλυτική καθώς ο πρώην ενοικιαστής αποδεικνύει με την επιλογή του να πάει στα νησιά για να δουλέψει το δρόμο προς την ελευθερία. Κι έτσι όταν έρχεται να πάρει την κούτα που είχε αφήσει, η κοπέλα δε διστάζει να του ζητήσει να φύγουν μαζί για τα νησιά. Δοκιμάζει το βαθμό της επιθυμίας της και βρίσκει τη δύναμη να κάνει την υπέρβαση.
Μια καθαρά ανθρωποκεντρική ταινία χαρακτήρων που φλερτάρει με το ψυχολογικό δράμα. Αλλά και μια ταινία ρεαλιστική με σαφείς κοινωνικές αναφορές. Τίποτε δεν είναι ψεύτικο, τίποτε δε φαντάζει εξωπραγματικό ή υπερβολικό. Τα «45 τετραγωνικά» είναι μια ταινία χαμηλών τόνων, μια ταινία που ψιθυρίζει αλλά και μια ταινία προσωπικών διακυμάνσεων και εντάσεων. Μια προσέγγιση απολύτως ειλικρινής από ένα σκηνοθέτη που ξέρει να αφηγείται ιστορίες, να «χτίζει» χαρακτήρες, να ασκεί κοινωνική κριτική.
Η πρωταγωνίστρια Έφη Λογγίνου στην πρώτη της εμφάνιση σε ταινία μεγάλου μήκους, δίνει μια διακριτικά συγκλονιστική ερμηνεία. Έχοντας αφομοιώσει απολύτως το χαρακτήρα της Χριστίνας, τον ερμηνεύει ισορροπημένα και χωρίς υπερβολικές εξάρσεις.